Ví Bitcoin là gì? Có bao nhiêu loại ví lưu trữ và làm thế nào để bảo mật ví Bitcoin? Dù đã giao dịch lâu dài nhưng không có ít nhà đầu tư vẫn tồn đọng những thắc mắc về tính bảo mật của loại ví trên. Vì vậy, bài viết của chúng tôi nhằm giúp người đọc phân loại, hiểu rõ, chọn được loại ví phù hợp và nâng cao tính bảo mật cho chiếc ví cũng như tài sản của mình.
VÍ BITCOIN LÀ GÌ?
Bitcoin được mua bán và giao dịch hoàn toàn trên môi trường online, và ví Bitcoin là nơi giúp bạn lưu trữ các đồng Bitcoin đó. Về mặt kỹ thuật, Bitcoin thực sự không được lưu trữ ở một vị trí nhất định, nó là một địa chỉ công khai mà tất cả máy tính trong hệ thống đều có thể nhận biết và được bảo vệ bởi private key do người sở hữu nắm giữ và chỉ có người giữ private key mới có thể sử dụng được số dư trong các địa chỉ đó.
Sau khi mua Bitcoin (BTC) hay mua Ethereum (ETH) hoặc các đồng tiền khác, việc cất giữ Bitcoin mà không bị “hacker” dòm ngó là rất quan trọng đối với các nhà đầu tư, đặc biệt là đầu tư dài hạn. Hiện nay, có khá nhiều phương pháp đã được áp dụng cho việc lưu trữ ví Bitcoin được an toàn hơn.
VÍ NÓNG HAY VÍ LẠNH?
Đầu tiên và cơ bản nhất, ví lưu trữ Bitcoin được chia làm hai dạng, đó là ví tiền nóng và ví tiền lạnh. Trong hai loại ví này, địa chỉ và private key của bạn sẽ được lưu trữ bằng hai cách khác nhau:
Ví nóng là ví mà private key sẽ được lưu trữ ở một kênh trung gian hoặc thiết bị nào đó mà thiết bị đó phải được kết nối với internet. Ví lạnh thì ngược lại, có private key được lưu trữ trong một dạng lưu trữ hoặc một thiết bị mà không kết nối internet.
Vì được kết nối với internet nên ví nóng sẽ giúp bạn thực hiện giao dịch nhanh chóng và tiện lợi hơn. Trong khi đó hacker sẽ không thể tấn công được ví lạnh vì không có kết nối internet, từ đó thấy được mức độ bảo mật của ví nóng thấp hơn là ví lạnh.
Vì vậy, việc mà các nhà đầu tư thường làm đó là lưu trữ phần lớn BTC của họ trong ví lạnh, và lưu trữ một khoảng BTC nhỏ trong ví nóng để họ có thể giao dịch thường xuyên và hạn chế rủi ro hơn.
TOP 4 NHỮNG LOẠI VÍ NÓNG VÀ LẠNH TRÊN THỊ TRƯỜNG
Hiện nay có rất nhiều loại ví nóng và ví lạnh, nhưng trên thị trường có 4 loại ví thông dụng nhất đó là ví online, ví phần mềm, ví giấy và ví cứng. Ngoài ra, trong mỗi loại ví này còn có những kênh lưu trữ Bitcoin khác nhau, mở ra nhiều lựa chọn hơn để bảo mật cho chiếc ví của bạn.
1. Ví online – Ví Nóng
Ví Bitcoin online hay ví web là một trong những loại ví nóng thông dụng nhất, được cung cấp bởi các bên trung gian như các sàn giao dịch uy tín trên thế giới như Bittrex, Poloniex, Kraken, Bitfinex, Remitano, Liqui, BTC-E, C-CEX,… hoặc các website dịch vụ lưu trữ ví như Blockchain, Coinbase, Circle,…
Về mặt tiện lợi, Bạn có thể truy cập vào ví online bằng bất cứ thiết bị nào 24/7 miễn là có kết nối internet, giao dịch cũng diễn ra nhanh chóng hơn những loại ví khác. Mỗi loại ví online từ những nhà cung cấp khác nhau sẽ có những tính năng khác nhau. Với các website dịch vụ, một số còn cho phép bạn liên kết ví online với các loại ví phần mềm, sao chép địa chỉ của bạn trên các thiết bị mà bạn sở hữu.
Với các sàn giao dịch uy tín, tùy theo chính sách nạp rút của sàn giao dịch và thời gian nạp rút sẽ khác nhau. Ví dụ tại Remitano, chúng tôi dựa trên những thuật toán trên nền tảng blockchain để có thể phát hiện những giao dịch có độ ưu tiên cao để ghi có vào số dư của người dùng với thời gian nhanh nhất (đối với cả trường hợp các giao dịch chưa được xác nhận bởi hệ thống máy đào).
Tuy nhiên, do phụ thuộc vào bên trung gian nên rủi ro ví cũng cao hơn những loại ví khác. Các sàn giao dịch và website thực chất sẽ lưu trữ private key và nắm giữ khoảng Bitcoin trong ví của bạn. Nếu lựa chọn ví tại những địa chỉ không uy tín, không chỉ có hacker hay mã độc mà bạn còn có nguy cơ bị đánh cắp thông tin tài khoản và mất tiền oan uổn khi website bị hack hoặc bên trung gian đã “cao chạy xa bay”.
Chính vì vậy, khi sử dụng ví online bạn chỉ nên lựa chọn những sàn giao dịch và website dịch vụ uy tín nhất.
Để tạo ví BTC, ETH và giao dịch trên sàn Remitano.
2. Ví phần mềm – Ví nóng
Ví phần mềm (software wallet) khá thông dụng, là một dạng ví nóng sử dụng ứng dụng để quản lý Bitcoin của bạn. Hiện nay có khá nhiều loại ví này, bạn có thể cài đặt trực tiếp trên máy tính, điện thoại hoặc máy tính bảng.
Ưu điểm của loại ví này là các ứng dụng sẽ không lưu trữ các thông tin private key của bạn trên máy chủ, vì thế tiền của bạn được kiểm soát bởi chính bạn mà không phải của ai khác. Đồng thời đó cũng là khuyết điểm bởi nếu không may bạn đánh mất thiết bị của mình, thiết bị bị hỏng hay gặp virus thì toàn bộ số Bitcoin, Ethereum của bạn cũng biến mất hoàn toàn không lấy lại được.
Có nhiều loại ví mềm cho bạn cân nhắc lựa chọn. Ví mềm trên điện thoại có Mycelium, Copay, Jaxx, Airbitz,… và ví mềm trên desktop như Electrum, Exodus, Bitcoin core, Armony,…
3. Ví giấy – Ví lạnh
Có thể nói ví giấy là cách “truyền thống” nhất để cất trữ tài sản của bạn. Ví giấy đúng như tên gọi đơn giản là một tờ giấy hay một tài liệu được in ra trong đó có địa chỉ ví và khóa cá nhân của bạn. Ví giấy thường được in ra dưới dạng QR code để bạn có thể scan mã và sử dụng cùng với ví phần mềm thể thực hiện hoạt động giao dịch bình thường.
Lợi ích của ví giấy thì rất rõ ràng, đó là việc bạn không phải lo lắng về hacker hay thiết bị hỏng hóc bởi private key của bạn sẽ không được lưu trữ ở bất cứ đâu trên Internet hay bất cứ thiết bị điện tử nào. Tuy nhiên, vì là giấy nên bạn cần bảo quản nó một cách cẩn thận, tránh hư hỏng hoặc rách rát, thậm chí làm mất bởi nếu không bạn sẽ không thể truy cập được vào ví điện tử để giao dịch.
Bạn có thể sử dụng một số dịch vụ cho phép tạo ra ví giấy như Myetherwallet, BitcoinAddressUtility, BitAddress, BitcoinPaperWallet, SafePaperWallet…
4. Ví phần cứng – Ví lạnh
Cho đến nay ghi nhận chưa từng có một trường hợp nào bị đánh cắp Bitcoin khi sử dụng ví cứng (hardware wallet) nên có thể nói đây là loại ví lưu trữ Bitcoin an toàn nhất.
Ví cứng sẽ lưu trữ private key của bạn trong một thiết bị thu nhỏ giống như USB, luôn được giữ ngoại tuyến (offline) và có thể cắm vào máy tính khi cần thiết. Không giống như ví giấy cần có ứng dụng để giao dịch, ví cứng yêu cầu bạn xác nhận giao dịch bằng cách tự ấn vào một nút trên thiết bị – một bước bảo mật của ví cứng mà các hacker cũng phải bó tay. Ngoài ra để nâng cao độ bảo mật, ví cứng cung cấp cho bạn 24 mã dự phòng do bạn tự chọn và ghi ra, gọi là “seed”. Dù ví cứng có bị hư hỏng hóc gì, bạn vẫn có thể phục hồi lại số coin đang chứa trong đó.
Ví cứng chưa thật sự thông dụng tại Việt Nam do giá thành và yếu tố vận chuyển có thể tạo cơ hội cho bên thứ ba đánh tráo hoặc khôi phục quyền kiểm soát nếu họ đã từng sử dụng qua ví. Nếu quyết định sử dụng ví cứng, việc bạn cần làm đó là đảm bảo chiếc ví của bạn là hàng thật và chưa qua sử dụng.
Có ba thương hiệu ví cứng chính là Ledger Nano S, Trezor và KeepKey. Mỗi một thương hiệu có tính năng khác nhau. Chất lượng dịch vụ khách hàng tốt và có hỗ trợ nhiều loại coin thông dụng như Bitcoin, Dash, Ethereum, Classic, ZCash, Litecoin, Namecoin, Dogecoin và Testnet. Tuy nhiên không phải tất cả các coin đều được hỗ trợ bởi các ví cứng này.
NÂNG CAO BẢO MẬT VÍ
Phân bổ tài sản và chọn được loại ví phù hợp thôi thì chưa đủ, bạn nên xây dựng tường chắn bảo mật cao hơn để tránh những thủ thuật tinh vi mới của hacker và kẻ gian.
Để tránh những rủi ro, mất mát, bạn cần chắc chắn kích hoạt nhiều nhất có thể các tính năng an toàn mà website trên hỗ trợ như bảo mật 2 bước, mật khẩu cấp 2, báo email khi có số dư chuyển vào/chuyển ra… Ngoài ra, các ví online này đều hỗ trợ xuất private key của bạn để khôi phục lại Bitcoin trong trường hợp dịch vụ không truy cập được hoặc bạn mất quyền truy cập vào tài khoản.
Ngoài ra, tổng hợp từ diễn đàn Hoàng Minh Thiện – Trade coin Việt Nam bạn có thể bổ sung thêm các cách bảo mật như sau:
Các key dạng Master key (loại key dùng để đăng nhập trực tiếp vượt qua tất cả các bảo mật 2 lớp) thì nên in ra giấy, cất vào nơi bạn nghĩ là an toàn nhất. Các key dạng file mềm bạn có thể viết 1 script để mã hóa file đó, xong zip lại, đặt lại mật khẩu rồi gửi file đó qua email phụ hoặc cho người bạn tin tưởng, sau đó gửi 1 email khác chứa nội dung password, 1 email khác gửi đoạn script giải mã. Lưu ý rằng các keys không bao giờ được lưu giữ ở dạng thuần và không được để ở ngoài desktop. Cuối cùng là cất giữ file đó vào những đồ vật trong nhà và viết chỉ dẫn về trình tự lấy coin ra giấy cho người thân…
Ví cứng tuy rất an toàn nhưng không thể tránh trường hợp bạn gửi Bitcoin sai địa chỉ. Khi bạn copy địa chỉ, bạn cần kiểm tra bằng mắt xem địa chỉ mà bạn dán ra giống với địa chỉ mà bạn đã copy hay chưa vì trong một số trường hợp, thiết bị của bạn bị nhiễm virus hay malware thì địa chỉ bạn dán ra có thể bị thay đổi.
KẾT
Giống như trong đời thực, ví của của bạn phải luôn được đảm bảo. Ví Bitcoin cho phép bạn kiểm soát tiền và giao dịch thuận lợi và mỗi loại ví đều có ưu và nhược điềm khác nhau. Nguyên tắc chung để sử dụng ví vẫn là việc chỉ nên để một khoảng Bitcoin nhỏ trong ví nóng và giữ phần lớn còn lại trong ví lạnh. Hãy xem xét chức năng của từng loại ví để chọn được loại ví phù hợp cho mình. Nếu được sử dụng đúng cách, ví Bitcoin của bạn sẽ được bảo mật với mức độ cực kỳ cao. Và hãy luôn nhớ rằng, đây chính là trách nhiệm của bạn khi hình thành những thói quen tốt để bảo vệ ví tiền cũng như tài sản của mình.
Kiến thức trên đây chủ yếu tập trung vào Bitcoin, đồng thời cũng được áp dụng cho hầu hết các coin khác. Tuy nhiên với một số coin ít phổ biến, bạn có thể lưu trữ trên các sàn giao dịch hỗ trợ. Remitano chúc bạn thành công.
Tổng hợp và biên soạn bởi Remitano.
